Zanikanie sił witalnych cesarstwa rzymskiego, najazdy dzikich koczowników, rabunki i rzezie, walki wszystkich ze wszystkimi — scena dawnych terytoriów potężnego imperium i ich nad-Dunajskiego pogranicza w połowie pierwszego tysiąclecia naszej ery już mogła wyglądać niemal postapokaliptycznie. Wtedy nagle, około roku 535 po wielkiej erupcji wulkanu w strefie równikowej, przyszły ciemności i wielki chłód, ziemia przestała rodzić. Resztki mieszkańców tych ziem, których pokolenia ufały imperialnej administracji, nie potrafiły stawić samodzielnie czoła nowemu wyzwaniu. Wówczas pojawili się Słowianie, lud rolniczy niestroniący jeszcze od myślistwa i zbieractwa. Mający prostą kulturę materialną i niskie wymagania. Nie aspirujący jeszcze do organizowania się w większe twory polityczne, a raczej ograniczający się do małych samowystarczalnych społeczności plemiennych o egalitarnym i stosunkowo otwartym charakterze. Taki typ osadnictwa wykazał się odpowiednią do zastanych warunków odpornością na ciosy i wyzwania, a jednocześnie był niemal niewidoczny dla żądnych bogatych łupów i danin plemion wojowniczych. To wyjaśniałoby, jak Słowianom udało się zająć ziemie stanowiące znaczącą część Europy — w stosunkowo krótkim czasie.
Plemiona słowiańskie zaczęły różnicować się najszybciej na zachodzie, na styku z państwem Franków. Tam też około roku 623 powstało pierwsze zauważone na scenie dziejów państwo Słowian, na którego czele stanął frankijski kupiec Samon. W jego obronie przed Awarami i Frankami wzięło udział plemię Serbów, mające swoje siedziby nad Łabą.
To zapoczątkowało wędrówkę Serbów na południe, w której towarzyszyli im Biali Chorwaci wyruszający z terenów dorzecza górnej Wisły, czyli między innymi okolic obecnego Krakowa. Tak rozpoczęła się historia Słowian Południowych. Artefakty, przedstawiane w Muzeum Narodowym Bośni i Hercegowiny w Sarajewie, opowiadają najlepiej o wielowiekowej przeszłości tej krainy.