NA BUDZYŃ
Ścieżka przyrodnicza
Ścieżka zaczyna się przy budynku Ośrodka Edukacji Ekologicznej w Polichtach i okrąża grzbietami jego kotlinę, zataczając szeroki łuk najpierw ku zachodowi, potem ku południu, by na koniec zawrócić na północ do doliny potoku i wrócić do punktu wyjścia. Tablice informacyjne na 8 przystankach zwracają uwagę na charakterystyczne elementy przyrody, krajobrazu czy historii. Jej szczególnym walorem są interesujące krajobrazy.
Długość 5,5 km, czas 1:40 godz. Suma podejść/zejść 148 m
SPRZED BUDYNKU Ośrodka ścieżka prowadzi doliną na północ, do miejsca, gdzie dolinę przecinają szlaki – zielony i żółty. Razem z nimi wchodzi w las na zachodnie zbocze doliny, mijając paśnik dla zwierzyny leśnej. To przystanek nr 1 tej ścieżki poświęcony dokarmianiu zwierząt. Dokarmia się nie tylko w zimie sarny i jelenie – ale także dziki przez cały rok, aby ograniczyć ich żerowanie na polach uprawnych. Leśna dróżka wznosi się pod Budzyń i dociera do przysiółka Góry, gdzie wydostaje się na otwartą przestrzeń pomiędzy starym gospodarstwem a domkami rekreacyjnymi.
Tu, w miejscu z widokiem na bliższą i dalszą okolicę, zaobserwować można problem przedstawiony na przystanku nr 2 – Odłogi i co dalej? W ostatnich latach coraz więcej nieużytkowanych pól, pastwisk i łąk zamienia się w odłogi. Zachodzi na tych terenach zjawisko sukcesji wtórnej i pojawiają się najpierw chwasty, a potem krzewy i gatunki drzew o lekkich nasionach – brzozy, wierzby, sosny. W efekcie pełnego procesu sukcesji ukształtuje się zbiorowisko leśne.
Ścieżka mija pasiekę i dociera do przystanku nr 3 – Młaka. Niewielki powierzchniowy wypływ wód gruntowych przy braku dalszego spływu tworzy tu młakę – czyli nasiąknięte stale wodą bagienne miejsce zarastające torfem. Głębokość wody w takim zbiorniku waha się w zależności od aktualnego poziomu wód gruntowych. Jest to miejsce występowania wielu specyficznych roślin wodno-błotnych, a także środowisko życia płazów – żab i traszek.
Stąd blisko do skrzyżowania szlaków turystycznych przy krzyżu. Szlaki – zielony, żółty i czarny rozchodzą się we wszystkich kierunkach, a ścieżka przyrodnicza skręca w lewo i gruntową drogą pomiędzy brzegiem lasu a szeroką powierzchnią pól okolic Pasternika, Budzynia i Potoków, mija ukryty pomiędzy drzewami po prawej stronie wierzchołek Budzynia (396 m n.p.m.), skąd powoli obniża się na południe.
Przy drodze przystanek nr 4 – Młodnik Sosnowo-Brzozowy – przy którym pada częściowa odpowiedź na postawione poprzednio pytanie dotyczące odłogów. Brzoza i sosna to dwa gatunki pionierskie – czyli pojawiające się jako pierwsze na odłogach czy w miejscu wyciętego drzewostanu. Oba cechuje łatwość rozsiewania nasion i szybki wzrost i jako pierwsze tworzą nowe drzewostany w młodym lesie.
Następny dość długi odcinek ścieżki prowadzi drogą gruntową, a potem asfaltową, która wijąc się malowniczo wśród lasów i pól płaskiej wierzchowiny, obniża się powoli stale szerokim łukiem skręcając ku wschodowi. Coraz częściej mijane są gospodarstwa. W przysiółku Budzyń zwraca uwagę wyjątkowo piękna, murowana kapliczka z kamienia, osłonięta wiekową lipą. To przystanek nr 5 – Kapliczka. Jest jedną z wielu kapliczek, figur i krzyży przydrożnych spotykanych na drogach pogórza.
Niezwykła jest wielość form – są kapliczki murowane i drewniane, słupowe, wycięte w skale, zawieszone na drzewie, krzyże drewniane i metalowe. Stawiane w miejscach szczególnych krajobrazowo lub ważnych do upamiętnienia – są świadectwem wiary minionych pokoleń i cennym dziedzictwem wspólnej kultury.
W niedalekiej odległości od kapliczki znajduje się przystanek nr 6 – Punkt widokowy.
Choć od wyjścia z lasu otwierają się z drogi coraz nowsze perspektywy pogórza, to w tym miejscu widok jest szczególnie rozległy. Daleko na południu dostrzec można zarys Maślanej Góry i Chełmu nad Grybowem, a bliżej pokryte lasami wzniesienia Bukowca, Jamnej i Rosulca.
Przy kolejnych zabudowaniach ścieżka skręca ku północy w lewo w pola i zmierza w dół w kierunku lasu.
Obniżając się przez las do strefy źródliskowej potoku, mija przystanek nr 7 – Drzewa iglaste.
Istotnym gatunkiem zespołu żyznej buczyny karpackiej, zajmującej piętro regla dolnego na obszarze pogórza, jest jodła. W tutejszych lasach zobaczyć też można wysokie sosny masztowe i rzadziej modrzewie.
Ostatnim jest przystanek nr 8 Las gospodarczy. Takie planowo użytkowane powierzchnie leśne mogą stanowić wyłącznie źródło surowca drzewnego – lub też pełnić dodatkowe funkcje ochronne, w których zawiera się zapewnienie warunków do rekreacji i turystyki.
Dnem doliny ścieżka wraca na teren Ośrodka Edukacji Ekologicznej.