IMG_1059

Historia

Główną oś historycznego rozwoju tych ziem stanowiła dolina niewielkiej rzeczki Rzepianki, którą prowadził średniowieczny trakt łączący stołeczny Kraków z królewskim Bieczem.
Dzięki intensywnej kolonizacji prowadzonej za czasów Kazimierza Wielkiego powstało tu kilka wsi o wspólnej nazwie Rzepiennik. Leżały wszystkie na terenie kasztelanii bieckiej, a najdawniejszą z nich jest zapew­ne Rzepiennik Biskupi – własność biskupów krakowskich od połowy XIV wieku aż do czasów rozbiorów.
Kiedy kasztelania przeobraziła się w powiat biecki, sięgający po Białą na zachodzie i pa­smo Brzanki na północy, wsie znalazły się w starostwie libuskim. Stanowiły one dobra państwowe – królewszczyzny, zatem choć szybko rozwijała się w nich gospodarka folwarczna prowadzona przez zarządców, to sytuacja chłopów pozostawała znacznie lepsza niż we wsiach szlacheckich. Jednak gwarancje praw i dawnych wolności oka­zywały się z czasem iluzoryczne – jak stało się podczas największego na Podkarpaciu buntu chłopskiego nazwanego Buntem Libuskim, mającego miejsce w połowie XVIII wieku.
Toczący się początkowo przed sądami spór pomiędzy gromadami chłopskimi a dwo­rem o nadmierne obciążenia pańszczyzną przybrał z czasem formę odrzucenia władzy starosty nad zbuntowanym obszarem. Nieskuteczne okazało się wojsko królewskie, lecz ostatecznie chłopi napomnieni ostro przez króla i spacyfikowani przez oddziały zebranych przez starostę górali Rusinów musieli ulec. Kilku przywódców buntu skaza­nych zostało na ścięcie mieczem, wykonano na pewno jeden wyrok.
W ciągu kolejnego wieku sytuacja wsi pogor­szyła się jeszcze, kiedy po upadku Rzeczpo­spolitej ziemie te znalazły się w peryferyjnej dla Austro-Węgier Galicji. Słynna rabacja chłopska w roku 1846 wstrząsnęła szcze­gólnie mocno dawną ziemią biecką. W tej okolicy mówiło się o „czerniawie od Rzepien­ników”. W następnych latach zapanował głód i epidemie. W samych Rzepiennikach zmarło około dwóch tysięcy osób. W roku 1848 cesarz zniósł pańszczyznę.

Podczas I wojny światowej, po zatrzymanej ofensywie rosyjskiej w roku 1914, linia frontu przez wiele miesięcy biegła wzdłuż Dunajca i Białej przez Tuchów i Gromnik, następnie Rzepiennik i Turzę w kierunku Gorlic i dalej grzbietami Beskidu Niskiego. Stąd też 2 maja 1915 roku wyszło natarcie armii niemieckiej i austro-węgierskiej. Po walkach powstało wiele cmentarzy wojennych, między innymi w Rzepienniku Strzyżewskim, Rzepienniku Marciszewskim, Tursku, Rozembarku, Olszy­nach, Ołpinach.
Natomiast las Dąbry na południe od Rze­piennika Biskupiego skrywa dramatyczne ślady II wojny światowej. Pierwszym jest miejsce rozstrzelania 364 mieszkańców Rzepiennika Strzyżewskiego narodowości żydowskiej. W ten sposób w sierpniu 1942 roku zlikwidowane zostało getto, utworzone przez Niemców w miejscu, gdzie pod koniec XVIII wieku powstało na skraju Rzepiennika niewielkie osiedle żydowskie.
Latem 1944 roku front sowiecko-niemiecki zatrzymał się na linii Wisłoki. Zmobilizo­wany w ramach akcji Burza batalion Armii Krajowej „Barbara” prowadził działania dywersyjne w rejonie Pasma Brzanki, a po­tem Policht. Po bitwie pod Jamną, w której partyzantom udało się wyjść z okrążenia, kiedy Niemcy w odwecie spalili wieś i wy­mordowali mieszkańców, podjęta została decyzja o częściowej demobilizacji i podzia­le batalionu na mniejsze grupy.
Jedna z takich grup, pluton „Regina II” dowodzony przez majora Zdzisława Bossowskiego ps. „Kajetan” zatrzymała się 16 września na nocleg w stodole w przysiół­ku Dąbry. Niestety ktoś zdradził Niemcom miejsce pobytu partyzantów. Zaatakowani nad ranem przez wielokrotnie przeważające siły, pokonani zostali szybko w nierównej walce. Zginęło 18 żołnierzy AK. Pomnik i cmentarz partyzancki w Lesie Dąbry są śladami po tym zdarzeniu.
Po wojnie, pod rządami komunistów nastąpiły czasy wymuszonej industrializacji i kolektywizacji. Na szczęście na pogórzach ich wpływ nie był wielki, tu liczyło się przede wszystkim budowanie dróg wiejskich i elek­tryfikacja. Nie zaginęło wśród mieszkańców poczucie samorządności i przedsiębior­czości, dzięki któremu miasteczka i wsie pogórzy należycie wykorzystywały nowe szanse.
W ostatnim dwudziestopięcioleciu rozwój lokalny znacznie przyspieszył i zauważalnie poprawiają się tutejsze warunki życia. Siel­skie krajobrazy i osobliwości przyrody, wody lecznicze i zabytki historii przyciągają coraz więcej turystów, odkrywających naturalne piękno pogórza.

IMG_8968